Openbare verhoren parlementaire enquête Groningen van start
De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen had niet op een actueler moment kunnen beginnen met het onderzoek naar het beheer van het Groningse gasveld. In nationale en internationale media staan bijna dagelijks berichten over het Groningse gas als lapmiddel voor een dreigend Europees gastekort.
Onder dat gesternte beginnen de zeven leden van de commissie vandaag aan de openbare verhoren van zeventig mensen die betrokken zijn geweest bij de gaswinning in Groningen of daarvan de negatieve gevolgen hebben ondervonden. Het doel van het onderzoek is waarheidsvinding; hoe is besluitvorming over de gaswinning op cruciale momenten verlopen? Welke belangen en afwegingen speelden een rol? En hoe is hierbij omgegaan met de belangen van Groningers?
Achter de schermen zijn er begin dit jaar al veel gesprekken gevoerd, met 124 mensen. Het gaat dan om gedupeerden, maar vooral om bestuurders, directeuren en deskundigen van olie- en gasmaatschappijen in Groningen, wetenschappers en anderen die de afgelopen decennia nauw betrokken zijn geweest bij de gaswinning.
Vanaf vandaag worden die gesprekken in de openbaarheid gevoerd en zijn ze voor iedereen die dat wil te volgen, via NPO Politiek. De commissie las ook al 631.500 digitale documenten en 10 meter aan papieren dossiers. De zeven parlementariërs krijgen daarbij steun van zestien medewerkers.
De eerste dag van de verhoorweek begint met de vraag: hoe groot zijn de negatieve gevolgen van de gaswinning voor Groningers? In de ochtend komen twee gedupeerden aan het woord. Een van hen is Sijbrand Nijhoff. Nijhoff had veel schade aan zijn boerderij in Zijldijk.
Hij voerde er een jarenlange strijd over met gaswinningsbedrijf NAM. Nijhoff sprak daarover in 2016 in de Tweede Kamer, waar hij vertelde dat zijn vrouw niet meer in hun huis durfde te wonen. “Na 46 jaar heb ik nu een latrelatie”, zei hij toen.
Bijzonder aan Nijhoff is dat hij vertrouwelijke papieren in bezit heeft van de ‘Overeenkomst van Samenwerking’, de afspraken tussen oliebedrijven Shell en Exxon enerzijds en de Nederlandse Staat anderzijds direct na de ontdekking van het gasveld. Hoe hij aan die papieren is gekomen, heeft hij nooit willen vertellen. Maar hij kondigde aan dat te onthullen voor de commissie.
In de middag is het woord aan Susan Top. Zij was van 2015 tot 2021 secretaris van het Groninger Gasberaad. In die rol zat zij aan tafel met lokale en provinciale bestuurders, de NAM en de minister van Economische Zaken om de belangen van Groningers te behartigen. Zij is kritisch over de trage versterking van onveilige gebouwen.
Rusland kan voor het eerst sinds 1918 buitenlandse schulden niet aflossen
Als gevolg van de westerse economische sancties tegen Rusland kan het land voor het eerst sinds 1918 een deel van zijn buitenlandse schulden niet aflossen. Zondag aan het eind van de dag verstreek de respijtperiode voor een bedrag van ongeveer 100 miljoen dollar aan rentebetalingen, die Rusland sinds 27 mei aan buitenlandse investeerders verschuldigd was.
Dodental incident in Zuid-Afrikaanse bar loopt op naar 22
Het aantal doden door een incident in een Zuid-Afrikaanse bar is opgelopen naar 22. Onder de slachtoffers zouden ook minderjarigen zijn. Dat meldden de autoriteiten zondag.
Sudan beschuldigt Ethiopië van executeren militairen
Sudan beschuldigt Ethiopië van het executeren van zeven Sudanese militairen en een burger die gevangen werden gehouden. Het Sudanese leger zegt in een verklaring, die is gepubliceerd door staatspersbureau SUNA, dat de actie een “passend antwoord” zal krijgen.
Ethiopië zou de lichamen na de executies ook publiekelijk hebben getoond. Het gaat volgens Sudan om gedrag “dat in strijd is met alle wetten, oorlogsgebruiken en het internationaal humanitair recht”.
Persbureau Reuters kreeg niet direct een reactie van Ethiopië op de beschuldigingen.
Oplopende spanningen
De spanningen tussen de Afrikaanse buurlanden lopen de laatste tijd op door onder meer het conflict in het Ethiopische Tigray; de regio aan de westkant grenst aan Sudan. Tienduizenden vluchtelingen trokken vanwege het conflict naar Sudan.
Verder heeft Ethiopië tegen de zin van Sudan en ook Egypte een stuwdam gebouwd in de Blauwe Nijl, die ontspringt in Ethiopië. Eerder dit jaar nam Ethiopië de dam in gebruik. Het vullen van het stuwmeer gaat ten koste van de hoeveelheid rivierwater die verder stroomt naar Sudan en Egypte.
Die landen zijn afhankelijk van het water uit de Nijl en zien de dam als een bedreiging, omdat Ethiopië via de dam een aanzienlijk invloed heeft op de waterstand in de Nijl.
Tribune stierenvechtarena Colombia stort in: vier doden en honderden gewonden
Bij het instorten van een tijdelijke tribune van een stierenvechtarena in Colombia zijn vier doden gevallen en honderden toeschouwers gewond geraakt, melden lokale media. Er wordt gevreesd dat het dodental nog oploopt.
Op beelden van het incident is te zien hoe een houten tribune vol toeschouwers in elkaar stort waarna mensen in paniek wegrennen. Het gebeurde in een arena in de stad El Espinal in het midden van het land.
Stier ontsnapt
Het ging mis tijdens een zogenoemde corraleja, waarbij het publiek wordt aangemoedigd om zelf de ring te betreden om de confrontatie met de stieren aan te gaan.
Een van de stieren ontsnapte het stadion in de chaos en zorgde voor meer paniek in de omgeving. Volgens een functionaris kunnen het lokale ziekenhuis en de ambulances de vele gewonden niet aan. “We hebben hulp nodig van ziekenhuizen in de buurt, veel mensen hebben nog geen behandeling gehad.”
Voor het eerst in 27 jaar NASA-raket vanuit Australië gelanceerd
Voor het eerst in 27 jaar heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een raket gelanceerd vanuit Australië. De BBIX-raket maakte na een reeks vertragingen door regen en wind een korte vlucht vanaf Arnhem Space Centre in het noorden van het continent om de herkomst van röntgenstraling in een bepaald gebied aan de hemel te onderzoeken.
Het (vaak) droge klimaat in het gebied en de nabijheid van de evenaar maakt het noorden van Australië heel geschikt voor raketlanceringen. In juli gaan er nog twee NASA-vluchten 300 kilometer de ruimte in vanaf de Australische basis. Die zijn bedoeld om Alpha Centauri A en B te bestuderen, na de zon het dichtstbijzijnde stersysteem, dat alleen vanaf het zuidelijk halfrond is te zien.
De raket en zijn wetenschappelijke lading keren dezelfde avond nog terug op aarde.
NASA is de eerste klant van de commerciële ruimtebasis die wordt gerund door Equatorial Launch Australia (ELA). Zeventig NASA-medewerkers zijn naar de afgelegen basis gereisd voor de drie lanceringen, de eerste vanuit Australië sinds 1995. Toen werden er raketten gelanceerd vanaf het militaire Woomera Range Complex in het zuiden van het continent.
Michael Jones, topman van ELA, sprak van een “historische nacht” voor zijn bedrijf. De Australische premier Anthony Albanese stelde dat met dit project voor de Australische ruimtevaartsector “een nieuw tijdperk” aanbreekt.
Van Nieuw-Zeeland naar de maan
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie heeft ook een missie vanuit Nieuw-Zeeland gepland. De CAPSTONE-missie bestaat uit een mini-satelliet ter grote van een magnetron die in een baan om de maan wordt gebracht. Het apparaat wordt in de extreem elliptische baan gebracht die een nieuw klein ruimtestation, de Gateway, over een paar jaar moet gaan volgen. CAPSTONE zal de navigatie en communicatie in die baan gaan testen.
Rocket Lab Launch Complex 1 is een commerciële lanceerbasis op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland. Het bedrijf Rocket Lab brengt sinds 2018 satellieten in de ruimte vanaf het complex.
De Electron-raket zou morgen vertrekken, maar dat is uitgesteld omdat er nog wat extra controles nodig zijn. Afhankelijk van het weer wordt een nieuwe lanceerdatum vastgesteld. Na de lancering duwt een Photon-rakettrap de satelliet op weg naar de maan, maar met een relatief lage snelheid: CAPSTONE zal pas vier maanden later bij de metgezel van de aarde aankomen, waarschijnlijk half november.
Ook sportwagens elektrisch? Italië in verzet tegen besluit Europarlement
Zelfs wie zich nauwelijks interesseert voor sportwagens kan niet tegen het enthousiasme op waarmee Fabio Barone, voorzitter van de Italiaanse Ferrari-fanclub, spreekt over zijn auto. “Voel je dit in je buik?”, vraagt hij als hij de motor laat ronken. “Is dit geen kunstwerk?”, terwijl hij de glazen kap opent en de rode motor toont.
Maar wat kan hij over vijftien jaar nog laten zien? Het Europees Parlement besloot eerder deze maand, op aandragen van de Europese Commissie, dat vanaf 2035 geen enkele auto die in de EU geproduceerd wordt nog een verbrandingsmotor mag hebben. “Als je het geluid van deze auto wegdenkt, en bij het rijden alleen nog vogeltjes hoort, dan haal je een groot deel van de emotie weg”, vreest Barone. Hij is niet de enige in Italië die ontevreden is met het Europese besluit.
Met passie en trots laat Barone het geluid van zo’n Ferrari-motor. “Een uniek geluid”, zegt hij:
De Italiaanse luxe-auto-industrie concentreert zich in Motor Valley, de regio rondom de stad Bologna. Ferrari, Lamborghini, Maserati, Ducati. Noem een luxemerk en het wordt hoogstwaarschijnlijk daar geproduceerd. Vanuit Motor Valley is voorafgaand aan het Europese besluit flink gelobbyd voor een uitzondering op de regels.
Dat was in zekere mate succesvol: merken die minder dan 10.000 voertuigen per jaar produceren, kregen een jaar langer de tijd om verbrandingsmotoren te bannen. Daarnaast hoeven ze niet te voldoen aan de tussentijdse deadlines die het Europees Parlement instelde in 2025 en 2030.
Maar van tevredenheid is bij de autobedrijven geen sprake. Omdat elektrische auto’s minder onderdelen hebben, en dus minder werk vragen om in elkaar te zetten, vreest Motor Valley banenverlies. Tot de industrie behoren niet alleen autofabrikanten zelf, maar ook kleinere bedrijven die onderdelen maken. In totaal zijn het er meer dan 16.000, die wel 90.000 mensen in dienst hebben.
Om die reden verzet ook de Italiaanse regering zich tegen de plannen. Afgelopen week ondertekende premier Draghi een document waarin hij een langere overgangsperiode vraagt, om “onevenredige en onnodige kosten voor de auto-industrie en consumenten te voorkomen.” Dat de nieuwe regels ook gelden voor luxe-auto’s heeft volgens Draghi “een negatief effect op de werkgelegenheid en het innovatiepotentieel van kleine producenten.”
Maserati is wel om
Niet alle fabrikanten zijn het daarmee eens. Bij Maserati tonen ze graag de productiehal van hun hybride model MC20, en zeggen ze vol vertrouwen uit te kijken naar de lancering van hun eerste elektrische sportwagen volgend jaar. “Hij heeft een kracht van 1200 pk en de batterijen zijn precies zo geplaatst dat de prestaties en de gewichtsverdeling hetzelfde zijn als bij een auto met een verbrandingsmotor”, zegt leidinggevende Francesco Tonon.
Tonon benadrukt dat zijn merk niet meewerkt aan de lobby uit Motor Valley. “Wij hadden vijf jaar geleden al door dat het een kwestie van tijd was tot we de overgang moesten maken, en daar hebben we vol op ingezet. Of de Europese deadlines haalbaar zijn, hangt ervan af wanneer een merk met de overgang begonnen is.”
Volgens Tonon is er bovendien wel degelijk een markt voor elektrische luxe-sportwagens. “Er zijn duidelijke voordelen voor de klant. De prestaties, maar ook de mogelijkheid een duurzame keuze te maken. Dat is in de luxe een belangrijke trend.”
Tijd kopen
Ferrari-fan Francesco Barone ziet de toekomst minder rooskleurig in. “Ik geloof zeker dat de wereld groener moet worden, maar dan moet je niet beginnen bij de sportwagens. Die auto’s vormen zo’n klein deel van de productie, en rijden zo weinig kilometers per jaar, dat ik niet denk dat groene luxe-auto’s de planeet groener gaan maken.”
De verwachting is dat de Europese regeringsleiders in de herfst het besluit van het Europees Parlement bekrachtigen. Barone hoopt dat de Italiaanse regering daarbij nog wat tijd kan kopen.
Of hij ooit een elektrische Ferrari koopt, vindt hij moeilijk te zeggen. “Op dit moment zeg ik nee. Maar de toekomst is de toekomst. Misschien houd ik een met benzine in mijn garage en ik koop een elektrische in een poging me aan te passen.”
Proud Boys Ignored Orders Given at Pre-Jan. 6 Meeting
The directives, given during a video conference, included obeying police lines and keeping away from ordinary protesters. But members of the far-right group played aggressive roles in several breaches at the Capitol.
Iran lanceert omstreden raket vlak voor hervatting overleg atoomprogramma
Iran heeft met succes een raket getest om satellieten van zo’n 220 kilo in een baan om de aarde te kunnen brengen, meldt de Iraanse staats-tv. De lancering is omstreden: zo waarschuwen de Verenigde Staten dat de Zuljanah-raket ook kan worden uitgerust met kernkoppen voor de lange afstand.
De raketproef volgt een dag nadat Iran met de Europese Unie afspraken had gemaakt over hervatting van de gesprekken over het Iraanse atoomprogramma.
Bij eerdere lanceringen heeft de VS gewezen op een resolutie van de VN-Veiligheidsraad. Daarin wordt Iran gevraagd geen raketten te lanceren die een nucleaire lading kunnen vervoeren. Iran zegt dat het geen kernwapens ontwikkelt en dat het ruimtevaartprogramma geen militair doel dient.
Het is de tweede keer dat er met de Zuljanah een test is gedaan. Het land heeft sinds 2009 al verschillende satellieten in de ruimte gebracht en heeft ook ambities op het gebied van bemande ruimtevaart.
Maandenlange impasse
Met de nieuwe afspraak tussen de EU en Iran komt er een einde aan een maandenlange impasse. EU-buitenlandcoördinator Borrell was vrijdag in Teheran. Hij verwacht dat de gesprekken binnen een aantal dagen worden hervat. Of de Verenigde Staten op een of andere manier daarbij betrokken worden, is niet duidelijk.
Over het nucleaire programma van Iran wordt al jaren gepraat. Het Westen en Iran sloten in 2015 een akkoord. In 2018 werd de deal door president Trump opgeblazen en werden de sancties tegen Iran aangescherpt.
Hoe is het dagelijks leven in Iran? Correspondent Daisy Mohr sprak met inwoners van de hoofdstad Teheran:
Duizenden toeschouwers langs Haagse grachten voor Varend Corso
Corsoboten vol bloemen, groenten en fruit uit het Westland voeren vandaag voor het eerst door de Haagse grachten bij het Varend Corso.
Veertig deelnemende boten trokken op de vierde dag van het evenement Den Haag binnen. Langs de kades stonden volgens Omroep West duizenden mensen.
Wethouder Arjen Kapteijns van Den Haag: “Ik denk dat veel mensen niet beseffen wat er aan kassengebied in onze achtertuin ligt. Dat zichtbaar maken alleen al maakt het een waardevol evenement.”
Het is voor het eerst dat de corsoboten zich een weg door de stad banen. Het is een langgekoesterde wens van de organisatie om de banden tussen Den Haag en het Westland te laten zien, schrijft de regionale omroep.
Door subsidieproblemen en de coronacrisis lukte dat de afgelopen jaren niet. De gemeente zag echter wel wat in het idee om het Varend Corso naar Den Haag te halen en verstrekte een eenmalige subsidie van 25.000 euro.